In de loop van de jaren 90 werd het overduidelijk: de scholen op het scholeneiland aan de Nicolaaslaan en Cornelis van Sandelaan groeiden uit hun jasje. En de oplossing leek helder: een nieuw scholeneiland aan de Jodichemdreef. Maar dat liep anders.
De groei van de Odijkse basisscholen
De nieuwbouw in de jaren 60, 70 en 80 bracht natuurlijk ook voor een grote schare kinderen in Odijk. En die moesten naar school.
De openbare school was al sinds 1935 uit Odijk verdwenen.
Odijkse kinderen gingen al tientallen jaren naar school in Bunnik of Werkhoven (al naar gelang hun geloofsovertuiging).
In 1966 was openbare school De Bongerd geopend aan de St-Nicolaaslaan-Cornelis van Sandelaan. Daarna volgde de Rooms-Katholieke St. Hendricusschool aan de Wethouder Hollaan. En tenslotte aan de Zeisterweg de Hervormde Beurthonk.
In de jaren 90 vonden de scholen het tijd voor het verenigen van de onderwijskrachten. Ze trokken gezamenlijk in het zogenaamde “scholeneiland”. Op het grote terrein aan de Cornelis van Sandelaan rond de Bongerd en kleuterschool Bloemlust werd een gezamenlijk gebouw neergezet.
Maar de groei van het kindertal zette zich onverminderd voort.
De verdere ontwikkeling van Plan Dalenoord bracht in de jaren 90 nog steeds tientallen nieuwe kinderen op de Odijkse basisscholen.
De St. Hendricusschool (inmiddels omgedoopt tot Nicolaasschool), De Bongerd en De Beurthonk groeiden volledig uit hun jasje. Tezamen hadden de scholen in 2000 al 17 lokalen en 11 noodlokalen in gebruik. En dat waren er nog te weinig. Vooral de Nicolaasschool had meer ruimte nodig. Die vroeg nog om twee extra noodlokalen, een groepslokaal en uitbreiding van de gemeenschapsruimte.
Iedereen was vooral de noodlokalen helemaal zat. In een emotionele reactie op nieuwe plannen voor het scholeneiland zei een leraar, dat er kinderen in Odijk waren, die 8 jaar lang alleen les hadden gehad in een noodlokaal.
Of het echt zo dramatisch was, kan ik niet beoordelen. Maar het was duidelijk dat er iets moest gebeuren.
En de vraag werd: gaan we de huidige scholen verbouwen, of komt er nieuwbouw? En als het nieuwbouw wordt, waar dan?
Nieuwbouw, geen verbouw
Door de scholen en de gemeente werden de wensen op een rijtje gezet.
Men wilde in ieder geval één gebouw. Geen losse hokken meer, geen noodlokalen. Er waren zeker 22 lokalen nodig.
En de scholen moesten in de buurt komen bij andere voorzieningen, zoals sport.
Verder wilden de scholen:
- meer lokalen, voor kleinere groepen
- gedeelde handarbeidlokalen
- voldoende opbergruimte
- meer buitenspeelruimte
- mogelijkheden om apart in groepjes te werken
- ruimte voor de tussen- en naschoolse opvang
Het college van B&W nam al snel een duidelijk standpunt in: liever nieuwbouw dan verbouw. Als het scholeneiland verbouwd werd, zouden de scholen lange tijd ergens anders naartoe moeten. En waar konden ze naartoe?
Inmiddels ontwikkelde zich ook het plan de scholen te combineren met zorgwoningen en een medisch centrum. De MFA deed haar intrede: de multifuntionele accomodatie.
Nieuwbouw werd dus steeds waarschijnlijk.
Voorkeur voor Jodichemdreef
Ook voor de locatie had het college al een voorkeur: het braakliggende deel van Plan Dalenoord aan de Jodichemdreef. De hoogspanningsmasten zouden toch al verplaatst worden. Daar was dan ruimte genoeg.
Maar over die plek was lang niet iedereen het eens. Rijneiland werd ook genoemd.
Sinds de verhuizing van S.V. Odijk naar het Singelpark lag dat gebied te wachten op woningbouw.
B&W wilden echter niet een kwart van de nieuwe wijk bij voorbaat al opofferen aan een groot scholeneiland, met zorgwoningen en een medisch centrum.
De Jodichemdreef lag binnen de Singel en dus centraler, volgens B&W. En de bouw kon eerder beginnen. Als de masten volgens planning in 2001 zouden verdwijnen, kon er in 2003 al een nieuw scholeneiland zijn.
Gesteggel in de raadsvergadering
En zo begon een periode van gesprekken tussen de raad (en dan vooral de commissie onderwijs) en de scholen. Wethouder Dekker was daarin niet altijd even duidelijk over het standpunt van B&W en de financiële cijfers. de raad wenste meer uitleg en berekeningen.
In de gemeenteraad waren er veel bedenkingen bij het scholeneiland aan de Jodichemdreef. Bezwaren van omwonenden zouden er bijvoorbeeld niet zijn op het Rijneiland, maar des te meer aan de Jodichemdreef. En de verplaatsing van de hoogspanningsmasten was eigenlijk nog helemaal niet rond.
Discussiepunten waren verder de verkeersveiligheid voor overstekende kinderen (vooral een heet hangijzer voor de VVD) en de afstand tot de gymzaal in het dorpshuis.
Rijneiland en Jodichemdreef lagen ongeveer even ver van het Dorpshuis aan de Oude Haven. Een wens van D66 om een scholeneiland aan de Jodichemdreef te bouwen mét een gymzaal, bleek al snel veel te duur.
De behoefte aan een brede school en uitgebreide voorzieningen op het Rijneiland kreeg ook steeds meer beeld. Als de bibliotheek en kinderopvang daar ook naartoe zouden gaan, zou er echt een brede school ontstaan, zoals P21 al lang bepleitte.
En wat te doen met de woningen boven de scholen? Moesten dat appartementen worden of schoolwoningen. Dat waren eerst lokalen, om later woningen te worden. Moest er gebouwd worden voor starters (zoals P21 en D66 wilden), of moest de beoogde 1,3 miljoen opbrengst gehaald worden met duurdere koopwoningen?
Onderzoek naar de verschillende scenario’s
Twee adviesbureaus werden betrokken bij de plannen. ICS Adviseurs maakte een stedebouwkundig plan en financiële onderbouwing en PRC Ernst & Young kwamen daarop met een second opinion.
In de plannen werden 3 scenario’s uitgewerkt met de visie van de gemeente en de scholen. De drie scenario’s werden punt voor punt uitgewerkt.
En het uitvoerige rapport met een nieuw voorstel van B&W zou in stemming komen in de raadsvergadering van 30 maart.
Raadsvergadering 30 maart 2000
In de raadsvergadering van 30 maart legde B&W het gewijzigd voorstel voor. Daarin werd de raad gevraagd om een bedrag van 660.000 euro voor een onderzoek naar nieuwbouw voor de scholen gecombineerd met appartementen, op het Rijneiland.
De raadsleden en het vele aanwezige publiek moest die avond wel even doorbijten: het scholeneiland was pas nr. 14 op een lijst van 16 agendapunten. Maar loco- burgemeester Van Stralen wist ook wel wat de belangrijkste stemming was die avond en zette er de vaart in.
De fractievoorzitters konden uiteindelijk melden dat ze zich allemaal konden vinden in het voorstel. Hier en daar waren er wat kanttekeningen over verkeer en het type woningen dat gebouwd zou worden. Maar CDA, Perspectief 21, D66, en VVD stemden uiteindelijk allemaal in met de locatie Rijneiland.
Van de publieke tribune klonk applaus. De scholen kregen vrijwel alle wensen vervuld: alles onder één dak voor kinderen van 2 tot 12 jaar, 22 lokalen voor basisscholen en 4 voor peuters, dichtbij voorzieningen.
En architect Van Blokland van GAJ Architecten uit Arnhem kon dus aan de gang.
En wat gebeurde er toen?
Zo verdween de Jodichemdreef uit zicht voor de nieuwe scholen.
We weten inmiddels wat het heeft opgeleverd: op het Rijneiland verrees een groot gebouw voor Nicolaasschool (nu De Vonk), Bongerd en Beurthonk èn appartementen. Het CDA kreeg een gebouw met de gewenste nadruk in de buurt.
En bij de Jodichemdreef werden nieuwe huizen gebouwd aan straten met namen van historische Odijkers: Rijk Takken, Peter van Velpen, Willem Oldemaat.
Kijk, en daar word een lokaal historicus als ik natuurlijk weer blij van.